Συγγραφέας: Ευάγγελος Κατσιούλης, Ψυχίατρος, Ψυχοθεραπευτής
Πρώτη δημοσίευση: Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων, 31/10/2015

Αποταμίευση. Μια λέξη που μοιάζει να σχετίζεται με ό,τι προκύπτει από ένα ταμείο. Από την άλλη μας θυμίζει τους παλιούς κουμπαράδες, γουρουνάκια. Η αποταμίευση είναι η συλλογή, άθροιση, συσσώρευση αγαθών, οικονομικών πόρων, χρήματος. Η 31/10 κάθε χρόνο έχει αναγνωριστεί ως η Παγκόσμια μέρα αποταμίευσης, οπότε είναι μια ευκαιρία για εμάς να δούμε την σημασία, την αξία που έχει η αποταμίευση στην ζωή μας.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι οργανώθηκαν σε ομάδες προκειμένου να επιβιώσουν και να βελτιώσουν την ζωή τους. Κάποιοι ήταν υπεύθυνοι για το μέρος που έμεναν, κάποιοι άλλοι για την ασφάλεια κι άλλοι για το κυνήγι. Το φαγητό τους μπορεί να ήταν φρούτα, ζώα και ό,τι κατάφερναν να βρουν από το περιβάλλον γύρω τους. Δεν ήταν όμως κάθε μέρα καλή για τους κυνηγούς. Υπήρχαν μέρες που έβρισκαν τρόφιμα, αλλά υπήρχαν και κάποιες άλλες μέρες που γυρνούσαν με τα χέρια άδεια, αλλά και τα στομάχια άδεια. Είτε κατάφερναν, όμως, να βρουν φαγητό, είτε όχι, είχαν κάθε μέρα την ίδια ανάγκη, την ανάγκη για τροφή. Έτσι κάπως ξεκίνησε η ιδέα της αποταμίευσης. Έπρεπε τις μέρες που έφερναν φαγητό να κρατάνε λίγο και για τις μέρες που δεν θα ήταν τόσο τυχεροί, ώστε να βρουν τροφή. Απλά και μόνο γιατί κάθε μέρα έπρεπε να τρώνε. Δημιούργησαν αποθηκευτικούς χώρους και ανακάλυψαν τρόπους συντήρησης του φαγητού τους, ώστε να τους είναι διαθέσιμο και εκείνες τις δύσκολες μέρες.

Τα χρόνια πέρασαν και οι ομάδες των ανθρώπων εξελίχθηκαν. Οργανώθηκαν σε κοινωνίες, μοίρασαν ακόμα περισσότερο ρόλους και αρμοδιότητες, ανακάλυψαν κοινά αποδεκτά ανταλλακτικά μέσα για τις μεταξύ τους συναλλαγές, όπως πολύτιμα μέταλλα στην αρχή κι αργότερα τα χρήματα. Οι ανταλλαγές αφορούσαν από τη μια πλευρά ό,τι χρειάζονται, όπως υπηρεσίες, αγαθά, τρόφιμα και από την άλλη χρήματα. Με τα χρήματα, λοιπόν, εξασφάλιζαν την ικανοποίηση των αναγκών τους, εφόσον τα χρειάζονταν για το φαγητό, τα ρούχα, το σπίτι, την ασφάλειά τους. Προκειμένου να μην πεινάσουν, να μην κρυώσουν, να έχουν ένα χώρο να κοιμηθούν με ασφάλεια το βράδυ, χρειάζονταν χρήματα. Όπως, όμως, και στο παρελθόν οι πρόγονοί τους, δεν ήταν κάθε μέρα σίγουροι ότι θα είναι τυχεροί να έχουν χρήματα. Έτσι αποφάσισαν πως είναι χρήσιμο να κρατάνε κάποια από τα χρήματά τους για τις δύσκολες μέρες. Και κάπως έτσι προέκυψε η αποταμίευση των χρημάτων, για ασφάλεια, για τις δύσκολες μέρες.

Είναι χαρακτηριστικός ο μύθος του Αισώπου για το μέρμηγκα και τον τζίτζικα. Ο μέρμηγκας, το μυρμήγκι, δούλευε όλο το καλοκαίρι και μάζευε φαγητό για τον χειμώνα που θα ερχόταν, ενώ ο τζίτζικας, το τζιτζίκι, τραγουδούσε όλη τη μέρα. Το καλοκαίρι έφυγε, ο χειμώνας ήρθε, το μυρμήγκι είχε φαγητό και το τζιτζίκι είχε πείνες. Το μυρμήγκι προνόησε για τις δύσκολες μέρες, ενώ το τζιτζίκι ασχολιόταν μόνο με την καλοπέρασή του σήμερα χωρίς να σκέφτεται την επόμενη μέρα. Το μυρμήγκι ήταν έτοιμο για τα δύσκολα, ενώ το τζιτζίκι άρχισε να περνέι δύσκολα.

Χρειάζεται, λοιπόν, να σκεφτόμαστε και την επόμενη μέρα χωρίς φυσικά να ξεχνάμε ότι σήμερα ζούμε. Η ζωή έχει απαιτήσεις και εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι και προσαρμοσμένοι. Όσο πολύ και να το θέλουμε ή να το χρειαζόμαστε, δεν θα είναι πάντα όλα εύκολα και χαρωπά στην ζωή μας και δεν πρέπει να μας αιφνιδιάσουν τα δύσκολα, όταν κι αν έρθουν. Οι άνθρωποι κατάφεραν να επιβιώσουν τόσες χιλιάδες χρόνια γιατί σκεφτόταν και το αύριο. Το ίδιο μπορούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε και μεις. Η ζωή μας σήμερα δεν πρέπει να καταργεί το αύριο, αλλά να το προετοιμάζει, να το υποδέχεται και να το προασπίζει.