11+1 απορίες για τα χαρισματικά παιδιά

Συγγραφέας: Ευάγγελος Κατσιούλης, Ψυχίατρος, Ψυχοθεραπευτής
Πρώτη δημοσίευση: Life Positive, Τεύχος 45, 31/01/2015

 

Πότε ένα παιδί θεωρείται χαρισματικό; Τί κίνητρα θα πρέπει να δώσουν οι γονείς και η Πολιτεία σε ένα τέτοιο παιδί; Πόσο “φιλικό” είναι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα απέναντι στην χαρισματικότητα;

1. Τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε χαρισματικό παιδί; Τι ποσοστό των παιδιών είναι χαρισματικά;

Όλα τα παιδιά έχουν ικανότητες, ποιοτικά και ποσοτικά διαφοροποιημένες, οι οποίες τα καθιστούν μοναδικά. Η χαρισματικότητα αναφέρεται στις ασυνήθιστες, εξαιρετικές και πέραν των φυσιολογικά αναμενομένων ικανότητες. Για παράδειγμα, όλοι έχουμε σε κάποιο βαθμό μια τάση προς τον αθλητισμό και τη μουσική, αλλά δεν μπορούμε όλοι να έχουμε τις ίδιες επιδόσεις και να έχουμε τις ίδιες επιτυχίες σε όλες τις δραστηριότητες. Αν συνέβαινε αυτό, όλοι θα πετυχαίναμε Ολυμπιακές διακρίσεις και όλοι θα μπορούσαμε να κάνουμε μουσικές συναυλίες διεθνώς αναγνωρισμένες.

Χαρισματικότητα, λοιπόν, είναι η ανάπτυξη μίας ή περισσοτέρων ικανοτήτων, δεξιοτήτων, ταλέντων και κλίσεων σε βαθμό ανώτερο από τον στατιστικά αναμενόμενο για κάθε συγκεκριμένο στάδιο στον γενικό πληθυσμό. Στην χαρισματικότητα εμπίπτουν γνωστικές ικανότητες, όπως η νοημοσύνη, η μνήμη, η φαντασία, η κρίση, η αφαιρετική ικανότητα, η μουσική αντίληψη, η σωματοαισθητική ικανότητα, οι κοινωνικές δεξιότητες κ.α. Ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες παρουσιάζει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού και πολλές φορές αυτές παραμένουν αναξιοποίητες και ανεκμετάλλευτες.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες μελέτες, τα χαρισματικά παιδιά αντιστοιχούν στο 3% – 5% του νεανικού πληθυσμού, δεδομένης μιας κανονικής κατανομής των ικανοτήτων και δεξιοτήτων στον γενικό πληθυσμό. Κατά την επικρατέστερη θεώρηση της χαρισματικότητας, μία επίδοση νοημοσύνης (IQ), που θεωρείται από πολλούς απαραίτητη παράμετρος του ορισμού́ της χαρισματικότητας, τουλάχιστον δύο τυπικών αποκλίσεων πάνω από το μέσο όρο, δηλαδή ενός IQ 130 με τυπική απόκλιση 15, απαιτείται για να θεωρηθεί ένα παιδί χαρισματικό.

2. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών;

Για το εκπαιδευμένο μάτι, είναι εύκολη η αναγνώριση του χαρισματικού παιδιού. Ακόμα και για το όχι πολύ εκπαιδευμένο μάτι, είναι σχετικά εύκολο να γίνει αντιληπτό πως το παιδί διαφέρει από τα άλλα παιδιά. Συχνά όμως οι γονείς ρωτούν για τις διαφορές αυτές και τη σημασία τους. Ξέρουν πως το παιδί τους είναι έξυπνο, αλλά είναι χαρισματικό? Ακολουθεί μια κατηγοριοποίηση των χαρακτηριστικών, προκειμένου να διευκολυνθεί η εύκολη αναγνώριση του χαρισματικού παιδιού.

Γνωστικά χαρακτηριστικά

1. Πολύ παρατηρητικό
2. Υπερβολικά περίεργο
3. Έντονα ενδιαφέροντα
4. Εξαιρετική μνήμη
5. Αδιάλειπτη για μεγάλα διαστήματα ικανότητα συγκέντρωσης
6. Εξαιρετικές ικανότητες ανάλυσης
7. Καλά αναπτυγμένες δυνατότητες αφαίρεσης, θεώρησης σε πλαίσια
και σύνθεσης
8. Εύκολη και γρήγορη αντίληψη των συσχετισμών σε ιδέες, πράγματα
και γεγονότα
9. Γρήγορη και ευέλικτη σκέψη
10. Εμπλουτισμένη και πρωτότυπη σκέψη
11. Εξαιρετικές ικανότητες επίλυσεις προβλημάτων
12. Γρήγορη μάθηση με λιγότερες ασκήσεις και επαναλήψεις
13. Ασυνήθιστη και/ή ζωηρή φαντασία

Κοινωνικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά

1. Ενδιαφέρον για φιλοσοφικά και κοινωνικά θέματα
2. Πολύ ευαίσθητο, συναισθηματικά, αλλά ακόμα και σωματικά
3. Ειδικό ενδιαφέρον για τη δικαιοσύνη και την αδικία
4. Τελειομανής
5. Ενεργητικός
6. Καλά αναπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ
7. Συνήθως με εσωτερικά κίνητρα
8. Σχετίζεται και συνδέεται καλά με γονείς, δασκάλους και άλλους
ενήλικες

Γλωσσικά χαρακτηριστικά

1. Εκτεταμένο λεξιλόγιο
2. Μπορεί να διαβάζει νωρίς
3. Διαβάζει γρήγορα και ευρέως
4. Κάνει υποθετικές ερωτήσεις

Επιπρόσθετα χαρακτηριστικά

1. Απολαμβάνει την καινούρια γνώση
2. Απολαμβάνει την πνευματική δραστηριότητα
3. Προτιμάει βιβλία και περιοδικά, που αρμόζουν σε μεγαλύτερα παιδιά
4. Σκεπτικός, κριτικός και αξιολογητικός
5. Ασύγχρονη ανάπτυξη

3. Πώς μπορεί ένας γονιός να αναγνωρίσει ότι το παιδί του είναι χαρισματικό;

Σύμφωνα με την αναπτυξιακή θεώρηση, τα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τη χαρισματικότητα γίνονται εμφανή από μικρή ηλικία. Η ακόλουθη λίστα χαρακτηριστικών χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για περίπου 19 χρόνια στο Gifted Development Center για να προβλέψει την επίδοση στα ανώτερα και χαρισματικά επίπεδα των δοκιμασιών Stanford- Binet Intelligence Scale (Silverman, Chitwood & Waters, 1986), WISC-III και άλλων αναγνωρισμένων δοκιμασιών. Η λίστα αυτή διαμορφώθηκε ειδικά για γονείς και μπορεί να αποτελέσει και τμήμα μιας διαδικασίας πληροφόρησης ακόμα και τηλεφωνικής.

Συγκριτικά με άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας με το παιδί σας, πόσες από τις παρακάτω ενδείξεις εντοπίζονται στο παιδί σας?

1. Αναλύει καλά (καλή σκέψη)
2. Μαθαίνει γρήγορα
3. Έχει εκτενές λεξιλόγιο
4. Έχει εξαιρετική μνήμη
5. Έχει μεγάλα διαστήματα συγκέντρωσης χωρίς διακοπή (όταν ενδιαφέρεται)
6. Ευαισθησία (εύκολα μπορεί να επηρεαστεί συναισθηματικά)
7. Δείχνει εμπάθεια και συμπόνοια
8. Τελειομανία
9. Ένταση
10. Ηθικά ευαίσθητος
11. Έντονη περιέργεια
12. Επίμονος με τα ενδιαφέροντά του
13. Υψηλά αποθέματα ενέργειας
14. Προτίμηση σε πιο μεγάλης ηλικίας φίλους ή ενήλικες
15. Ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων
16. Πολύ καλή αίσθηση χιούμορ
17. Έναρξη από νωρίς και έντονη τάση για ανάγνωση (στην περίπτωση
που είναι πολύ μικρός για να διαβάζει, του αρέσει να του διαβάζουν)
18. Τον απασχολεί η δικαιοσύνη και η αδικία
19. Ώριμος για την ηλικία του ως προς την κρίση του κατά περιόδους
20. Ένθερμος παρατηρητής
21. Ζωηρή φαντασία
22. Υπερβολικά δημιουργικός
23. Τάση για να απευθύνει πολλές ερωτήσεις
24. Ευκολία με τους αριθμούς
25. Καλός στα puzzle με ανίχνευση λέξεων

Αν ένα παιδί επιδεικνύει περισσότερα από 3/4 από αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι πιθανό ότι είναι χαρισματικό. (Rogers, 1986), (Silverman, Rogers, & Waters, 1982)

4. Χρειάζεται η συνδρομή ειδικού;

Βασικοί λόγοι για τους οποίους η συνδρομή ενός ειδικού μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμη είναι ο προγραμματισμός της εκπαίδευσής του παιδιού, ο εμπλουτισμός και η διαμόρφωση αυτής. Οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν μια επισταμένη και σε βάθος εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού και όχι μόνο μια απλή δοκιμασία νοημοσύνης (IQ). Η λογική της εκτίμησης εστιάζει στην ανάγκη κατανόησης των σχετικών δυνατοτήτων και αδυναμιών του παιδιού και στον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται αυτές με τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές συνθήκες.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες συστάσεις των ειδικών για την πιο κατάλληλη ηλικία διενέργειας της λεπτομερούς εκτίμησης των ικανοτήτων και δυνατοτήτων του παιδιού, αναφέρεται πως η πιο αξιόπιστη και με προγνωστική σημασία ηλικία εξέτασης είναι μεταξύ 6 – 9 ετών. Αν και πολλές σύγχρονες έρευνες έχουν εγκριθεί για εξετάσεις παιδιών ηλικίας από 2 ετών, η γενική γνώμη των ειδικών είναι πως σπάνια υπάρχει η ανάγκη για εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού πριν αυτό μπει στο σχολείο και πως στις περιπτώσεις αυτές τα αποτελέσματα της εξέτασης μπορεί να μην είναι αξιόπιστα (Deirdre V. Lovecky, Ph.D.)

Ειδικότερα δεν ενδείκνυται η διενέργεια δοκιμασιών σε ηλικίες κάτω των 4,5 ετών, μια και τα αποτελέσματα κρίνονται ιδιαίτερα αναξιόπιστα. Θεωρείται πως σε πολύ μικρές ηλικίες είναι πολύ μεγάλη η επίδραση της παραμέτρου της ανάπτυξης του νευρικού συστήματος, το οποίο σε μερικά παιδιά μπορεί να μην έχει ωριμάσει με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται μια απουσία χαρισματικότητας, η οποία όμως να μην ευσταθεί. Συστήνεται η λήψη αναπτυξιακού ιστορικού με παραδείγματα, η εστίαση της εκτίμησης σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιδεξιοτήτων, η παρουσίαση (portfolio) της δουλειάς του παιδιού από τους γονείς, όπως και η συμπλήρωση ειδικών ερωτηματολογίων από αυτούς.

5. Τα παιδιά αυτά χρειάζονται ειδική μεταχείριση; Πώς μπορούν να τους δοθούν κίνητρα;

Οι γονείς χαρισματικών παιδιών συχνά εκπλήσονται και απογοητεύονται αν τα παιδιά τους δεν τα πάνε καλά στο σχολείο. Μαθησιακές δυσκολίες στα χαρισματικά παιδιά μπορούν μερικές φορές να οδηγήσουν σε χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, αλλά συνήθως αιτιάται έλλειψη κινήτρων. Το να δώσεις κίνητρα σε χαρισματικά παιδιά μπορεί να είναι δύσκολο. Ούτε οι ανταμοιβές, ούτε οι τιμωρίες είναι αποτελεσματικές, ειδικά για τα παιδιά που λειτουργούν με εσωτερικά κίνητρα. Τι μπορούν, λοιπόν, να κάνουν οι γονείς? Παρουσιάζουμε 10 δημοφιλείς ιδέες:

1. Καλλιεργήστε τα ενδιαφέροντα του παιδιού

Για να καλλιεργήσετε τα ενδιαφέροντα του παιδιού, πρέπει να δώσετε ευκαιρίες να μάθει και να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντά του. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας λατρεύει τους δεινόσαυρους, αγοράστε του σχετικά βιβλία και επισκευθείτε μαζί του μουσεία φυσικής ιστορίας. Αν το παιδί σας λατρεύει τη μουσική, αγοράστε του μουσικά όργανα και ξεκινήστε μουσικά μαθήματα. Αν το παιδί σας ενδιαφέρεται για την επιστήμη, πάρτε του επιστημονικά βιβλία και επισκευθείτε μουσεία επιστήμης. Τα παιδιά που μπορούν να ανακαλύψουν και να διερευνήσουν τα ενδιαφέροντά τους είναι πιο πιθανό να κρατήσουν ζωντανή την αγάπη τους για τη μάθηση.

2. Εκθέστε το παιδί σας σε νέες ιδέες και τομείς

Μερικές φορές ένα παιδί χάνει τα κίνητρά του γιατί δεν έχει εκτεθεί σε μια αληθινή δραστηριότητα, σε μια ζωντανή διαδικασία. Ένα παιδί, του οποίου η μουσική είναι το αληθινό του πάθος, αλλά ποτέ δεν είχε την ευκαιρία να την ανακαλύψει, δεν είναι σε θέση να ξεκλειδώσει αυτό το πάθος. Αναζητήστε προγράμματα κοινότητας, όχι μόνο προγράμματα που προσφέρονται στο σχολείο. Μην υποτιμάτε τις παραδοσιακά γυναικείες δραστηριότητες, όπως η γυμναστική και ο χορός, για τα αγόρια. Πρέπει να είστε ανοιχτόμυαλοι. Εξάλλου το πιο σημαντικό είναι τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας.

3. Χρησιμοποιήστε βραχύχρονους στόχους και ανταμοιβές

Μερικές φορές ένα παιδί καταβάλλεται από μεγάλη διαδικασία. Αυτό μπορεί να συμβαίνει όχι γιατί η διαδικασία είναι δύσκολη, αλλά γιατί το παιδί μπορεί να μη μπορεί να δει τη σκοπιμότητα της διαδικασίας, το φως στην άκρη του τούνελ. Μπορεί το παιδί να μην ξεκινήσει καν τη διαδικασία. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας με το να κατατμήσετε την εκτενή διαδικασία σα μια σειρά από μικρότερες διαδικασίες. Δώστε σε κάθε μικρή διαδικασία ένα στόχο και προσπαθήστε να ορίσετε μια ανταμοιβή για κάθε τέτοιο στόχο. Μερικές φορές οι ανταμοιβές δεν είναι απαραίτητες όταν το παιδί είναι ικανό να δει τη διαδικασία ως διαχειρίσιμη.

4. Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να διαχειρίζεται το χρόνο

Όταν ξεκινάνε το σχολείο, τα χαρισματικά παιδιά συνήθως έχουν μερικά προβλήματα με την διεκπεραίωση της εργασίας τους. Μαθαίνουν γρήγορα και εύκολα. Ενώ αυτό μπορεί να ακούγεται ως πραγματικό πλεονέκτημα, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα. Αυτά τα παιδιά μπορεί ποτέ να μην έχουν μάθει να διαχειρίζονται το χρόνο τους προκειμένου να επιτελέσουν μια εργασία. Σε κάποιο στάδιο, είτε στο γυμνάσιο είτε στο λύκειο, μπορεί να νιώσουν καταβεβλημένα από τη δουλειά που χρειάζεται να ολοκληρώσουν και δε γνωρίζουν πώς να καθορίσουν τους χρόνους ολοκλήρωσης των εργασιών τους. Διδάξτε το παιδί σας πώς να δημιουργεί και να χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα διαχείρισης χρόνου.

5. Επαινείτε τις προσπάθειες του παιδιού

Τα χαρισματικά παιδιά μερικές φορές έχουν πρόβλημα να συνδέσουν την προσωπική προσπάθεια με την επιτυχία. Πολλά από αυτά που κάνουν και μαθαίνουν είναι εύκολα για αυτά, οπότε μπορούν να πετύχουν με λίγο κόπο. Για να βοηθήσετε ένα παιδί να πετύχει, επαινείτε τις προσπάθειες που οδηγούν στην επιτυχία και κάντε τον έπαινο συγκεκριμένο. Για παράδειγμα, αντί να πείτε “καλά τα κατάφερες” είναι καλύτερα να πείτε “εργάστηκες σκληρά στο συγκεκριμένο θέμα και πραγματικά αξίζεις το Α που πήρες”. Από την άλλη, αποφεύγετε το αντίστροφο, μην πείτε στο παιδί σας “αν δούλευες πιο πολύ, θα μπορούσες να τα πας καλύτερα”.

6. Βοηθήστε το παιδί να πάρει τον έλεγχο

Χαρισματικά παιδιά με χαμηλές επιδόσεις μερικές φορές αντιλαμβάνονται την επιτυχία ως κάτι πέραν του ελέχου τους. Αν επιτύχουν, αυτό οφείλεται στην τύχη ή σε κάποιο εξωτερικό παράγοντα. Αυτή η στάση τα κάνει να νιώθουν ότι η προσπάθεια δεν έχει νόημα. Επαινώντας τις προσπάθειές τους, μπορείτε να τα βοηθήσετε, αλλά αυτά τα παιδιά επίσης χρειάζονται να καταλάβουν το ρόλο που παίζει η προσωπική ευθύνη στην επιτυχία. Ο τρόπος που μιλάτε για τη δική σας ζωή επίσης στέλνει ένα μήνυμα στο παιδί. Αν παραπονιέστε για το αφεντικό σας ή κατηγορείτε το αφεντικό σας για την απουσία επιτυχίας στη δουλειά σας στέλνετε το λάθος μήνυμα στο παιδί.

7. Κρατήστε μια θετική στάση για το σχολείο

Τα παιδιά χρειάζονται να δουν πως οι γονείς εκτιμούν την εκπαίδευση. Ακόμα και αν τα προβλήματα ενός παιδιού στο σχολείο είναι αποτέλεσμα σφάλματος του σχολείου ή του καθηγητή, πρέπει να είστε προσεκτικοί για το τί θα πείτε. Αρνητικές συμπεριφορές απέναντι στο σχολείο γενικά θα ματαφερθούν στο παιδί σας. Ακόμα και αν το σχολείο είναι το πρόβλημα, μπορείτε να επισημάνετε πως ακόμα και αν προβλήματα μπορούν να προκύπτουν, η εκπαίδευση είναι σημαντική και η προσπάθεια θα οδηγήσει εν τέλει στην επιτυχία. Κατηγορώντας το σχολείο θα επιτρέψει στο παιδί να αποφύγει την προσωπική ευθύνη.

8. Βοηθήστε το παιδί να κάνει συνδέσεις των σχολικών εργασιών με τα ενδιαφέροντά του.

Μερικές φορές τα παιδιά χάνουν το ενδιαφέρον τους γιατί δε βλέπουν μια σύνδεση μεταξύ της δουλειάς που τους ζητάνε να κάνουν με τους στόχους και τα ενδιαφέροντά τους. Ένα παιδί που θέλει να γίνει αστροναύτης πρέπει να ξέρει πως τα μαθηματικά και η επιστήμη είναι σημαντική σε αυτήν την δουλειά. Μια μικρή αναζήτηση σχετική με τη δουλειά και τα ενδιαφέροντά του μπορεί να είναι απαραίτητη για να ανακαλύψει τις προϋποθέσεις διαφόρων επαγγελμάτων. Από την άλλη, παιδιά που έχουν χάσει τα ενδιαφέροντά τους γενικά δεν εστιάζουν σε τίποτα παρά το παρόν. Σε μερικές περιπτώσεις είναι δύσκολο για αυτά να φανταστούν ακόμα και για μετά από 2 εβδομάδες.

9. Μετατρέψτε τη δουλειά στο σπίτι σε δημιουργικά παιχνίδια

Τα χαρισματικά παιδιά λατρεύουν τις προκλήσεις, οπότε μετατρέποντας μια κατά τα άλλα βαρετή δουλειά που έχουν να κάνουν στο σπίτι, θα καταφέρετε να πείσετε το παιδί σας να την κάνει. Σε μερικά παιδιά, αρέσει η ταχύτητα, οπότε μπορείτε να τα προκαλέσετε ρωτώντας τα πόσο γρήγορα μπορούν να κάνουν κάτι χωρίς να κάνουν λάθη. Επιθεωρώντας τη δουλειά τους, τους δείχνετε πως ενδιαφέρεστε για αυτήν. Άλλη δημιουργική προσέγγιση της δουλειάς στο σπίτι είναι η σύνδεσή της με ένα ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, μια βαρετή ενασχόληση με τα μαθηματικά μπορεί να παρουσιαστεί ως η αποστολή αποκωδικοποίησης ενός αστροναύτη σε μια διαστημική αποστολή στον Άρη. Μόνο αν η δουλειά γίνει σωστά, η αποστολή θα πετύχει. Ακόμα και το παραμικρό λάθος μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόβλημα και να προκαλέσει την αποτυχία της αποστολής.

10. Έχετε στο μυαλό σας πως τα βασικά κίνητρα δεν είναι πάντα σχετικά με την επιτυχία στο σχολείο

Πολλές φορές εξισώνουμε τα βασικά κίνητρα ενός παιδιού με την επιτυχία στο σχολείο. Όμως, είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως ορισμένα παιδιά έχουν υψηλά κίνητρα να πετύχουν στόχους, οι οποίοι δεν είναι σχετικοί με το σχολείο. Ένας χαρισματικός έφηβος, για παράδειγμα, μπορεί να δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον στη δημιουργία ενός εθελοντικού κοινωνικού προγράμματος για τους ηλικιωμένους ή για τους κοινωνικά περιθωριοποιημένους.

Η Επιτυχία δεν είναι βασικό κίνητρο

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως ενώ μπορεί να καταφέρετε το παιδί σας να κάνει τις σχολικές εργασίες του, μπορεί το παιδί να μην θεωρεί την διεκπεραίωση αυτών των εργασιών βασικό κίνητρο για τον εαυτό του.

6. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα/πρόγραμμα πόσο “φιλικό” είναι προς αυτά τα παιδιά;

Η διάρθρωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος δεν έχει λάβει μέριμνα για τις ειδικές ανάγκες, γνωστικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές, των χαρισματικών παιδιών. Βέβαια, υπάρχει και ο αντίλογος, σύμφωνα με τον οποίο οι ελλείψεις του εκπαιδευτικού συτήματος είναι αναγνωρισμένες ακόμα και στην περίπτωση των παιδιών με αυξημένες γνωστικές ανάγκες ένεκα γνωσιακών ή προσαρμοστικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν. Κάθε απόκλιση από μια γνωστική κανονικότητα οποιουδήποτε παιδιού προς πάσα κατεύθυνση, αυξημένου ή ελαττωμένου δυναμικού, σήμερα στην Ελλάδα εντάσσεται στο πλαίσιο της Ειδικής Αγωγής. Η Ειδική Αγωγή κατά προτεραιότητα επικεντρώνεται στα παιδιά τα οποία αντιμετωπίζουν γνωστικές δυσκολίες με αποτέλεσμα να μην διατίθεται οργανωμένο, επίσημο εκπαιδευτικό πλαίσιο για την υποστήριξη των αναγκών μαθητών με αυξημένες ικανότητες και απαιτήσεις.

Από την άλλη, ένα παιδί το οποίο γρήγορα θα βρει την λύση σε ένα πρόβλημα μέσα στην τάξη, είναι εύλογο να βαριέται, να θεωρεί την παρακολούθηση του μαθήματος χάσιμο χρόνου και να αναγκάζεται να περιμένει όλα τα υπόλοιπα παιδιά να κάνουν ό,τι το ίδιο έχει ήδη τελείωσει. Είναι αναμενόμενο ένα τέτοιο παιδί να αντιδρά στους αργούς για το ίδιο μέσους εκπαιδευτικούς ρυθμούς που επιτάσσει το γενικό επίπεδο μαθητών της τάξης και σε κάποιες περιπτώσεις να παρουσιάζεται ως αντιδραστικό, απείθαρχο, δυσπροσαρμοστικό, με τάσεις φυγής ή ανησυχίας. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό και την αντιμετώπισή του ιδιαίτερα από τους δασκάλους, προκειμένου να μην κατηγορηθεί για την στάση του, αλλά να γίνει αντιληπτό το αίτιο της συμπεριφοράς του.

7. Αρκεί να “πηδήξει τάξη”, πρέπει να πάει σε ειδικό σχολείο ή εκπαίδευση του δασκάλου; Τι προσφέρουν τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα;

Τα σχολεία μπορεί να χρησιμοποιούν ένα ορισμό του χαρισματικού, ο οποίος είναι βασισμένος στη σχετική ικανότητα στο περιβάλλον μιας τάξης και στην απότοκη ακαδημαϊκή επιτυχία. Οι μαθητές χαρακτηρίζονται από το πόσο καλές είναι οι επιδόσεις τους συγκριτικά με άλλους μαθητές στο σχολείο. Μαθητές στο ανώτερο 5-10% αναγνωρίζονται ως χρήζοντες περισσότερο εμπλουτισμένη και ειδική εκπαιδευτική προσέγγιση. Φυσικά, γίνεται αντιληπτή η σχετικότητα του όρου, μια και ένας μαθητής μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι σε ένα σχολείο, αλλά ίσως όχι σε ένα άλλο σχολείο.

Ακόμα κι αν ένα παιδί ‘βαφτιστεί’ χαρισματικό σε ένα ελληνικό σχολείο, δεν υπάρχει νομικό ή άλλο πλαίσιο δια του οποίου σε αυτό το παιδί να μπορεί να προσφερθεί διαφοροποιημένη, ενισχυμένη εκπαίδευση και ψυχολογική υποστήριξη. Οι ποικίλες πρατάσεις ενισχυμένης εκπαίδευσης αυτών των παιδιών στην Ελληνική επικράτεια προέρχονται από ιδιωτικους φορείς. Δυστυχώς δε μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει σε κάθεμιά από αυτές τις διαθέσιμες επιλογές το κατά πόσο οι γονείς αυτών των παιδιών δεν πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης της ανάγκης τους να βοηθήσουν το δυνατόν περισσότερο τα παιδιά τους.

Να σημειωθεί πως σε άλλες χώρες, η εκπαίδευση των χαρισματικών νέων (gifted education, talented programmes) αποτελεί παράδοση του εκάστοτε εκπαιδευτικού συστήματος. Με τα παιδιά αυτά δουλεύει πλήθος ειδικών και στα παιδιά αυτά δίνονται κατάλληλες ευκαιρίες να διεκδικήσουν τους στόχους τους.

8. Τι βοήθεια χρειάζεται ένα τέτοιο παιδί;

Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να έρθει αντιμέτωπο με μια ασύγχρονη ανάπτυξη, δηλαδή με μια ανισότητα διανοητικής, σωματικής και ψυχολογικής ανάπτυξης. Υπο κανονικές συνθήκες, σε ένα παιδί, η διανοητική, σωματική και συναισθηματική ανάπτυξη εξελίσσεται με περίπου κοινούς ρυθμούς. Υπάρχει ένας συγχρονισμός ανάπτυξης, λοιπόν. Για παράδειγμα, σε ένα παιδί ηλικίας τριών ετών, οι διανοητικές και σωματικές ικανότητές του, όπως και η συναισθηματική του ωρίμανση βρίσκονται περίπου στο αναμενόμενο επίπεδο για ένα παιδί ηλικίας τριών ετών. Όμως, στα χαρισματικά παιδιά, η ανάπτυξη αυτών των διαστάσεων είναι συνήθως ασύγχρονη, δεν εξελίσσεται συγχρονισμένα. Για παράδειγμα, ένα χαρισματικό παιδί ηλικίας 3 ετών μπορεί να έχει διανοητικές ικανότητες που αντιστοιχούν σε παιδί ηλικίας 6 ετών, σωματικές ικανότητες που αντιστοιχούν σε ένα παιδί ηλικίας 3 ετών και συναισθηματική ωρίμανση που αντιστοιχεί σε ένα παιδί ηλικίας 4 ετών. Όπως και κάθε άλλο συνδιασμό αντίστοιχων ηλικιών, αν και η διανοητική ικανότητα είναι πάντα αναπτυγμένη. Από την άλλη, κάποιοι πιστεύουν πως είναι δυνατό να αναπτύσσεται ένα παιδί σωματικά, αλλά όχι διανοητικά. Όσο υψηλότερο είναι το IQ του παιδιού, τόσο πιο ασύγχρονη είναι πιθανό να είναι η ανάπτυξή του.

Αν πάλι το παιδί σας παραπονιέται για τις ραφές στις κάλτσες, βάζει τα χέρια του στα αυτιά του όταν ξεκινάει η ταινία στον κινηματογράφο, έχει δυσκολία να κάθεται ακίνητ ή μπορεί ακόμα και να κλαίει με ένα μουσικό κομμάτι ή ένα έργο τέχνη, τότε μπορεί να παρουσιάζει κάποιους τύπους εντάσεων, οι οποίοι παρατηρούνται και στα χαρισματικά παιδιά.

Ο Πολωνός ψυχολόγος Kamiriez Dabrowski αναγνώρισε πέντε τύπους εντάσεων, τις οποίες αποκάλεσε “υπερευαισθησίες”:

1. Ψυχοκινητική Υπερευαισθησία

Η κύρια ένδειξη αυτής της έντασης είναι μια περίσσεια ενέργειας. Στα παιδιά με μια κυρίαρχη ψυχοκινητική υπερευαισθησία συχνά δίνεται η λάθος διάγνωση συνδρόμου Υπερκινητικότητας και Ελλειμματικής Προσοχής (ADHD), μια και τα χαρακτηριστικά είναι κοινά.

2. Αισθητηριακή Υπερευαισθησία

Η κύρια ένδειξη αυτής της έντασης είναι μια αυξημένη αντίληψη και των πέντε αισθήσεων: όραση, όσφρηση, γεύση, αφή και ακοή. Τα παιδιά με κυρίαρχη αισθησιακή υπερευαισθησία μπορούν να αρρωστήσουν από την οσμή ορισμένων φαγητών ή σα νήπια δε θα θέλουν να περπατούν ξιπόλυτα στο γρασίδι. Η ευχαρίστηση που παίρνουν από τις γεύσεις και την υφή ορισμένων φαγητών μπορεί να τα κάνει να καταναλώνουν περισσότερο φαγητό.

3. Διανοητική Υπερευασθησία

Αυτή η ένταση είναι η πιο αναγνωρίσιμη στα χαρισματικά παιδιά. Χαρακτηρίζεται από δραστηριότητες του μυαλού και σκέψεις. Τα παιδιά που διαθέτουν αυτήν την υπερευαισθησία φαίνονται να σκέφτονται συνεχώς και επιζητούν απαντήσεις στις βαθειές τους σκέψεις. Μερικές φορές η ανάγκη τους για απαντήσεις μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο σχολείο, όταν για παράδειγμα οι ερωτήσεις που απευθύνουν προς το δάσκαλο μπορεί να φαίνονται αγενώς προκλητικές.

4. Φαντασιακή Υπερευασθησία

Η κύρια ένδειξη αυτής της έντασης είναι το ελεύθερο παιχνίδι με τη φαντασία. Η ζωηρή τους φαντασία μπορεί να προκαλέσει ακόμα και την αντίληψη της χειρότερης δυνατής πιθανότητας σε κάθε περίπτωση. Μπορεί να κρατάει τα παιδιά μακριά από το να ρισκάρουν ή να συμμετέχουν σε νέες καταστάσεις.

5. Συναισθηματική Υπερευασθησία

Η κύρια ένδειξη αυτής της έντασης είναι η εξαιρετική συναισθηματική ευαισθησία. Παιδιά με μια έντονη συναισθηματική υπερευαισθησία μπορεί μερικές φορές να θεωρηθούν πως πάσχουν από διπολική διαταραχ ́ή άλλα συναισθηματικά προβλήματα και διαταραχές. Για τα παιδιά αυτά κάποιοι μπορεί να λένε πως “είναι πολύ ευαίσθητα για το δικό τους καλό”

Τα χαρισματικά παιδιά τείνουν να έχουν παραπάνω από έναν από αυτούς τους τύπους εντάσεων, αν και συνήθως ένα τύπος είναι κυρίαρχος.

Οι γονείς μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τα χαρισματικά παιδιά τους συγκρίνοντας τη συμπεριφορά του παιδιού τους με τα χαρακτηριστικά καθενός από τους παραπάνω τύπους εντάσεων. Το να πει κανείς σε ένα παιδί με συναισθηματική υπερευαισθησία να αγνοήσει ένα πείραγμα ή να μην αφήνει το πείραγμα να το ενοχλεί είναι μια αδύνατη να ακολουθηθεί συμβουλή. Η κατανόηση του τί κρύβεται πίσω από τη συμπεριφορά ενός χαρισματικού παιδιού θα βοηθήσει τους γονείς να ανταποκριθούν καλύτερα σε αυτήν τη συμπεριφορά.

9. Μπορεί ένα χαρισματικό παιδί να το “φρενάρει” το σύστημα ή οι γονείς του; Τι δυσκολίες μπορεί να εμφανίσουν αυτά τα παιδιά;

Τα χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών συχνά οδηγούν σε κοινωνικά και συναισθηματικά προβλήματα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τη συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Για να καταλάβετε πλήρως το χαρισματικό σας παιδί, μια καλή ιδέα είναι να δείτε πώς η χαρισματικότητα του παιδιού σας μπορεί να επιδράσει στη συμπεριφορά του.

Προβλήματα απότοκα της ασύγχρονης ανάπτυξης

1. Τα χαρισματικά παιδιά μπορούν διανοητικά να κατανοήσουν αφηρημένες έννοιες, αλλά μπορεί να έχουν δυσκολίες να διαχειριστούν αυτές τις έννοιες συναισθηματικά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έντονη ανησυχία για το θάνατο, το μέλλον, το σεξ, όπως και πολλά άλλα.

2. Η σωματική ανάπτυξη των χαρισματικών παιδιών μπορεί να προκαλέσει μια αδυναμία ολοκλήρωσης μιας εργασίας, την οποία μπορούν όμως διανοητικά να συλλάβουν (η τελειομανία μπορεί επίσης να έχει κάποια συμμετοχή σε αυτή την αναστάτωση)

3. Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να είναι ικανό να συμμετέχει σε συζητήσεις ενηλίκων για θέματα όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη ή η πείνα σε παγκόσμιο επίπεδο τη μια στιγμή και μια επόμενη στιγμή να αρχίσει να κλαίει και να παραπονιέται γιατί ο αδερφός του πήρε ένα αγαπημένο του παιχνίδι.

Προβλήματα απότοκα της αναπτυγμένης λεκτικής και αναλυτικής ικανότητας

1. Τα χαρισματικά παιδιά μπορεί να είναι εριστικά ή/και χειριστικά. (οι ενήλικες συχνά επισημαίνουν πως αυτά τα παιδιά είναι μικροί δικηγόροι!) Οι γονείς και άλλοι ενήλικες πρέπει πάντα να έχουν υπόψη τους, αν και συνίσταται να αποδίδεται έπαινος για τα λογικά και πειστικά επιχειρήματα, πως ένα παιδί είναι ακόμη παιδί και απαιτεί κατάλληλη πειθαρχία ανεξάρτητα από το πόσο έξυπνη ή χαριτωμένη μπορεί να δείχνει η συμπεριφορά του. Τα παιδιά που μπορούν να διακρίνουν πως μπορούν να χειριστούν ενήλικες μπορεί να νιώσουν ιδιαίτερα ανασφαλή.

2. Τα χαρισματικά παιδιά μπορεί να είναι χειριστικά (Οι γονείς και οι άλλοι ενήλικες πρέπει να φορντίζουν πως δε θα επιτρέπουν το χειρισμό τους από τα παιδί)

3. Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να προσπαθεί να αποδειχθεί εξυπνότερο από γονείς και δασκάλους.

4. Το εξεζητημένο λεξιλόγιο και η αναπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ του χαρισματικού παιδιού μπορεί να προκαλέσουν παρεξηγήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να το κάνουν να νιώσει κατώτερο και πως έχει απορριφθεί (Αυτός είναι ένας λόγος που τα χαρισματικά παιδιά προτιμούν να συναναστρέφονται παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και ενήλικες)

Προβλήματα απότοκα της τελειομανίας και των συναισθηματικών ευαισθησιών

1. Η τελειομανία μπορεί να οδηγήσει στο φόβο της αποτυχίας. Κατά επέκταση αυτού, το χαρισματικό παιδί προκειμένουνα αποφύγει την αποτυχία μπορεί να αρνηθεί ακόμα και να δοκιμάσει να κάνει κάτι (συμπεριλαμβανομένης και της σχολικής προετοιμασίας στο σπίτι!)

2. Η έντονη παρατηρητικότητα, η φαντασία και η ικανότητα να αντιλαμβάνονται πέραν του προφανούς μπορεί να προκαλέσουν στο χαρισματικό παιδί να παρουσιάζεται ως ντροπαλό, ως διστακτικό σε νέες καταστάσεις προκειμένου να εκτιμήσει όλες τις συνεκδοχές και επιπτώσεις.

3. Ένα χαρισματικό παιδί μπορεί να απαιτεί όλες τις λεπτομέρειες πριν απαντήσει σε ερωτήσεις ή να προσφέρει βοήθεια, το οποίο μπορεί να το κάνει να φαίνεται κοινωνικά ντροπαλό.

4. Η έντονη ευαισθησία μπορεί να προκαλέσει στα χαρισματικά παιδιά να αντιλαμβάνονται την κριτική ή ένα γενικό θυμό ως ένα θέμα που τα αφορά προσωπικά. Ακόμα και τα ελάχιστης σημασίας συμβάντα της παιδικής ηλικίας δεν αφήνουν τα χαρισματικά παιδιά ανεπηρέαστα.

5. Η ευαισθησία και η καλά αναπτυγμένη αίσθηση του σωστού και του λάθους μπορεί να οδηγήσουν σε ανησυχία για θέματα, όπως οι πόλεμοι, τα παιδιά που πεινάνε, η μόλυνση, η αδικία και η βία. Αν τα χαρισματικά παιδιά υπερεκτίθενται σε εικόνες και συζητήσεις με την προαναφερθείσα θεματολογία, μπορεί να γίνουν εσωστρεφή και να αποσυρθούν ή ακόμα και να υποφέρουν από κατάθλιψη λόγω της ύπαρξής τους.

Εικονικά, όλα τα χαρακτηριστικά της χαρισματικότητας μπορεί να προκαλέσουν στα χαρισματικά παιδιά την αίσθηση του να είναι “διαφορετικά” ακόμα και σε πολύ πρώιμα στάδια. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να έρθουν σε επαφή με άλλα παιδιά τα οποία είναι σαν αυτά και με ανθρώπους που μπορούν να τα καταλάβουν.

10. Έχει κάποια πρόβλεψη η Πολιτεία για αυτά τα παιδιά;

Επί του παρόντος, η Ελληνική Πολιτεία φαίνεται να έχει άλλες προτεραιότητες και όχι την εκπαίδευση. Επί τη ευκαιρία να ευχηθούμε καλή τύχη στους υποψηφίους των εκλογών και στους εκλογείς φρόνηση και ωριμότητα. Έχουν κατατεθεί διάφορες προτάσεις από αρκετούς φορείς προς το Υπουργείο Παιδείας και ανά περιόδους έγιναν επίμονες ενέργειες κάποια σχετικά προγράμματα να υλοποιηθούν. Αλλά όπως και σχεδόν όλα τα υπόλοιπα, στην Ελλάδα μας ενδιαφέρει μόνο ότι μας αφορά τώρα, σε λίγο, αύριο και το πολύ σε ένα μήνα. Η παιδεία αφορά την επόμενη γενιά και μέχρι τότε ποιος ζει και ποιος πεθαίνει. Δυστυχώς η Πολιτεία (και αυτός ο όρος δεν αφορά μόνο τους πολιτικούς, αλλά και τους πολίτες που επιλέγουν τους πολιτικούς τους) δεν επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την παιδεία των αυριανών πολιτών της. Ίσως να μην είναι τυχαίο αυτό. Ίσως να είναι πιο εύκολα χειραγωγήσιμοι οι πολίτες που από παιδιά είχαν κομμένα τα φτερά τους. Ίσως έτσι να γίνουν καλύτεροι πολίτες.

11. Το IQ είναι ο τρόπος για να εκτιμήσουμε αν ένα παιδί είναι χαρισματικό;

Αφού οι γονείς αποφασίσουν να προχωρήσουν στην εξέταση του παιδιού, η επόμενη ερώτηση είναι ποια είναι η καλύτερη δοκιμασία. Συστήνεται καταρχήν μια αναζήτηση των κατάλληλων δοκιμασιών από τους ίδιους τους γονείς, ώστε να αποκτήσουν και οι ίδιοι κάποιες γνώσεις για τις διαθέσιμες δοκιμασίες νοημοσύνης, επιτευγμάτων, χαρισματικότητας και προσαρμογής. Αναμένεται βέβαια να καταλήξουν και οι γονείς στο συμπέρασμα πως όχι μόνο υπάρχουν πολλές και ποικίλες δοκιμασίες, αλλά και πως δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των ειδικών για το ποιες από τις δοκιμασίες αυτές είναι οι πιο κατάλληλες και αξιόπιστες, ειδικά στις περιπτώσεις ιδιαίτερα ευφυών νέων ατόμων.

Οι πιο κοινώς χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες νοημοσύνης έχουν δεχθεί έντονη κριτική από τους ειδικούς της χαρισματικότητας. Οι δοκιμασίες νοημοσύνης δεν αναπτύχθηκαν για να αποτυπώνουν επίπεδα νοημοσύνης στα όριά της. Σύμφωνα με τους ορισμούς, επιδόσεις πολύ υψηλής νοημοσύνης προκύπτουν σε αναλογία μικρότερη του ενός στα χίλια άτομα. Η δε σπανιότητα αυτών των επιδόσεων αιτιάται τη δυσκολία ακριβούς εκτίμησης της εξαιρετικής ευφυίας. Λίγες μόνο δοκιμασίες νοημοσύνης έχουν συνταχθεί ωστε να μπορούν να προσφέρουν μια εκτίμηση τέτοιων επιπέδων ευφυίας. Απότοκη είναι και η διαμάχη ως προς την ταυτότητα της δοκιμασίας που είναι η πιο κατάλληλη για την εκτίμηση της εξαιρετικής ευφυίας στα παιδιά. Οι συστάσεις των ειδικών είναι η χρησιμοποίηση ποικιλίας δοκιμασιών προκειμένου να αποτυπωθούν οι ικανότητες με τον καλύτερο δυνατό συνδιασμό εκτιμήσεων. Σύμφωνα με την πιο επικρατή σύγχρονη θεώρηση για τη χρήση των δοκιμασιών νοημοσύνης στα παιδιά, συστήνεται πως πρωταρχικός στόχος της εκτίμησης των παιδιών είναι η προσέγγιση του συνόλου και του συνδιασμού ικανοτήτων σε ποικίλα πεδία, η αποκάλυψη των τεχνικών τις οποίες χρησιμοποιούν προκειμένου να λύσουν προβλήματα, η ειδική ανάπτυξη καθεμιάς από αυτές τις ικανότητες και η παρατήρηση της αντίδρασης – απάντησης του παιδιού σε προκλήσεις.

Από τις πιο καταξιωμένες και ευρέως χρησιμοποιούμενες δοκιμασίες είναι το Scholastic Aptitude Test (SAT), το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί συμπληρωματικά σε παιδιά τα οποία έχουν εξαιρετικές επιδόσεις σε προηγηθείσες δοκιμασίες νοημοσύνης. Ειδικότερα για παιδιά ηλικίας 11- 14 ετών, το SAT είναι πολύτιμο εργαλείο, μια και σχεδιάστηκε για μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας, οπότε και δύναται να αποτυπώσει πολύ υψηλές επιδόσεις. Αν και δεν αποτελεί δοκιμασία νοημοσύνης, μπορεί να δείξει σε γονείς και εκπαιδευτές τις συγκριτικές δυνατότητες ενός παιδιού σε σχέση με άλλα παιδιά και το μέσο όρο. Το SAT έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα σε πολλές μελέτες ανίχνευσης χαρισματικότητας και ταλέντων παγκοσμίως.

Πέραν του SAT, οι δοκιμασίες που αποτελούν το Woodcock-Johnson αποτελούν εξίσου πολύτιμο εργαλείο, μια και αποδίδουν αποτελέσματα ως προς την πνευματική ηλικία του παιδιού.

Στην ανίχνευση της χαρισματικότητας σημαντικές επίσης είναι και οι δοκιμασίες Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-Third Edition (WPPSI-III), η Wechsler Intelligence Scale for Children- Fourth Edition (WISC-IV) και η Stanford-Binet, Fifth Edition (SB-5).

12. Κληρονομείται η υψηλή ευφυΐα;

Το πεδίο της νοημοσύνης έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας ήδη από το τέλος του 19ου αιώνα. Έχουν γίνει πολυάριθμες γενετικές έρευνες προκειμένου να ανακαλυφθούν γονίδια ή γενετικοί πολυμορφισμοί σχετικοί με την νοημοσύνη. Είχα την τύχη να συμμετέχω προσωπικά προσφέροντας δείγμα αίματός μου σε δύο γενετικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην Βόρεια και Νότια Καρολίνα των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον που έχουν δείξει πολλοί ερευνητές, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν ακολουθήσει πολλά εργαστήρια, σήμερα δεν είναι ακόμα γνωστά τα ‘έξυπνα γονίδια’. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα, έχουν ανακαλυφθεί συνολικά 69 γονίδια τα οποία σχετίζονται με υψηλότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις και πιθανολογούνται 3 γονίδια τα οποία σχετίζονται με υψηλότερη νοημοσύνη. Άλλες έρευνες αναφέρουν πως η νοημοσύνη κληρονομείται πρωταρχικά από τη μητέρα. Το πιθανότερο είναι η νοημοσύνη να έχει πολυγονιδιακή βάση και καθοριστική παράμετρος για την πλήρη ανάπτυξη του νοητικού δυναμικού να αποτελεί το περιβάλλον κυρίως μέσω της εκπαίδευσης.

13. Τα παιδιά indigo είναι διαφορετικά από τα χαρισματικά παιδιά;

Έχουμε ήδη περιγράψει τα χαρισματικά παιδιά. Ο ορισμός του χαρισματικού είναι επιστημονικός και αφορά την συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό υψηλότερη ανάπτυξη συγκεκριμένων ικανοτήτων και δεξιοτήτων.

Τα παιδιά indigo αποτελούν μια ψευδοεπιστημονική κατηγοριοποίηση παιδιών, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά αυτά έχουν ασυνήθεις, υπερφυσικές ή και παραφυσικές δυνατότητες. Η θεωρία των παιδιών indigo βασίζεται σε αναφορές της Nancy Ann Tapp από την δεκαετία του ’70 και σε μεταγενέστερες θεωρήσεις των Jan Tober και Lee Carroll. Η θεώρηση αυτή προσέλκυσε το ενδιαφέρον συγγραφέων και σκηνοθετών και από πολλούς υιοθετήθηκε ως μια πιθανή εξέλιξη του ανθρωπίνου είδους. Για τα παιδιά indigo έχει επίσης προταθεί πως είναι ιδιαίτερα ανεξάρτητα, πολύ ευφυή, ισχυρογνώμονα και διαισθητικά. Δεν υπάρχει κάποια επιστημονική βάση για την θεώρηση των indigo παιδιών, αλλά αξίζει να δώσουμε τα συγχαρητήριά μας για την φαντασία της Nancy.

14. Τι είναι η “Ανάδειξη” και τι επιδιώκει;

“Ανάδειξη” είναι το ουσιαστικό Ανάδειξη μέσα σε εισαγωγικά. Είναι όμως και η “Ανάδειξη”, Ακαδημία Ανώτερης Αξιολόγησης, (AAAA.GR), μια εθελοντική ομάδα που δημιουργήθηκε το 2012, με πρώτη έδρα τη Θεσσαλονίκη. Η ομάδα αυτή είναι από νέους ανθρώπους με ευαισθησίες, όραμα, έμπνευση και δημιουργική διάθεση με στόχο να αποτελέσει κοιτίδα γνώσης και πολιτισμού, να υπεραμυνθεί των ικανοτήτων, να στηρίξει και να αναδείξει τους νέους και να συντελέσει, κατά το δυνατόν, σε μια καλύτερη προοπτική και πορεία τόσο των ικανών, όσο και της κοινωνίας. Η “Ανάδειξη” αντιστέκεται στον διάχυτο και εξωγενή σύγχρονο αρνητισμό και αντιπαραβάλλει ένα κόσμο αξιών, ιδεών και έργων.

Υπάρχουν παιδιά ταλαντούχα, χαρισματικά, με υψηλό δείκτη νοημοσύνης και όλοι μας έχουμε την ευθύνη να παρέχουμε σε αυτά τη βέλτιστη εκπαιδευτική εμπειρία για να αναδειχτούν, προς ίδιο και γενικό όφελος. Αυτό επιτυγχάνεται και μέσα από την οργανωτική δομή και το λειτουργικό δίκτυο της ομάδας μας. Με συνεργασίες και συνέργειες η εμβέλεια και το έργο της ομάδας αφορά όλη την Ελλάδα και επεκτείνεται και στο εξωτερικό.

Μέσα από τη δράση της ομάδας στηρίζουμε και ενισχύουμε την ενημέρωση, την αξιολόγηση, την εκπαίδευση, τον επαγγελματικό σχεδιασμό, την ψυχολογική υποστήριξη και την ψυχαγωγία όλων των νέων, όσων είναι και νιώθουν νέοι, ώστε μέσω της δικής τους ανάπτυξης και προόδου να «αναδειχτούν» οι ίδιοι και οι ικανότητες τους με στόχο ένα καλύτερο αύριο για όλους μας.

Ειδικότερα, η ομάδα στοχεύει στο να ενημερώνει το κοινό και να εντοπίζει, να ανιχνεύει και να αξιολογεί τα χαρισματικά παιδιά και αυτά με υψηλή νοημοσύνη. Να προσφέρει εκπαιδευτικές προκλήσεις και ευκαιρίες, επιπρόσθετες του βασικού εκπαιδευτικού συστήματος. Η λειτουργία της ομάδας περιλαμβάνει και τη μέριμνα για την ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών, όταν λόγω ασύγχρονης ανάπτυξης μίας ή δύο παραμέτρων της προσωπικότητάς τους, ή ένεκα της ιδιαίτερα αναπτυγμένης διανοητικής τους κατάστασης, ενδέχεται να υπολείπεται η ανάπτυξη άλλων πεδίων της προσωπικότητάς τους.

Με τη λειτουργία μας, προσφέροντας οδηγίες, συμβουλές και εφόδια στο παιδί, επιτυγχάνουμε τον απώτερο στόχο της ομάδας, που είναι να διανθιστεί η Ελλάδα με νέους ικανούς, σε λειτουργικές θέσεις, έτοιμους να διεκδικήσουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής και να συνδράμουν στην βελτίωση εν γένει της κοινωνίας. Σκοπός της ομάδας είναι να αποκατασταθεί μία λησμονημένη αξιοκρατία, να υπάρχει μια θέση και να δοθεί μια ευκαιρία στους ικανούς, στον τόπο μας και σε εποχές κρίσιμες.

Share this post

Recent Posts

About

Pellentesque id velit ut ligula maximus gravida venenatis in turpis. In eu lacinia libero. Aenean nec aliquet dui. Sed tristique convallis sapien, semper porttitor mauris scelerisque et. 

Newsletter
Subscribe for our monthly newsletter to stay updated
>
Scroll to Top